علت دردناک بودن درآمدن دندان عقل چیست؟
گاهی فضای کافی در فک وجود ندارد تا دندان عقل بتواند به طور کامل دربیاید و از لثه بیرون بزند، به همین دلیل دندان در بعضی موارد کج میشود. این کج شدن یا در راستای افقی است یا زاویهای رو به یا به دور از دیگر دندانهای آسیا دارد. اگر این انحراف درمان نشود، دندان عقل نهفته به احتمال زیاد به دندانهای کناری، استخوان فک و اعصاب آسیب میزند ( دکتر نیما ندافپور متخصص لثه و ایمپلنتولوژیست , جراحی دندان عقل در سعادت آباد و شهرک غرب )
دندان عقل نهفته : عوارض جراحی و تسکین درد آن
سومین دندان آسیا یا همان دندان عقل بین سن 17 تا 21 سالگی درمیآید. دهان یک فرد معمولی به راحتی 28 دندان از 32 دندان را در خود جای میدهد. از آنجایی که دندان عقل آخرین دندانی است که درمیآید، غالباً فضای اندکی برای دربرگرفتن دندان وآناتومی آن وجود دارد. برخی از ما با دندانهای عقل خود مشکلی نداریم، اما عدهای دچار ناراحتی دندان عقل نهفته میشوند که چارهای جز کشیدن سریع دندان عقل باقی نمیماند. نگه داشتن دندان عقل نهفته همیشه عاقلانه نیست
مشکلات ناشی از دندان عقل نهفته
پوسیدگی دندان
پلاک و ذرات غذا اطراف بخش از لثه بیرون زده دندان عقل جمع میشود و به پوسیدگی دندان عقل و یا دندانهای کناری منجر میشود.
دندان عقل کج یا کامل درنیامده زیستگاه باکتریها است و عفونت لثههای روی دندان را در پی دارد. این عفونت با درد، نفس بدبو، حرکت محدود فک و ورم همراه است.
به هم فشردگی دندانها
دندان عقل هنگام درآمدن دندان کناری را فشار میدهد و باعث کج شدن آن میشود. به این ترتیب مشکل به هم فشردگی و نامرتبی دندانها به وجود میآید که از آن با اصطلاح مال اکلوژن نیز یاد میکنند.
دندان عقل نهفته و تشکیل کیست
تشکیل کیست یا تومور در اطراف دندان عقل نهفته مشکل شایعی است که به تخریب استخوان فک پیرامونی و دندانهای مجاور میانجامد. درمان این عارضهها عموماً پیچیده و گسترده است.
دلیل کشیدن دندان عقل نهفته
- دندان عقل به شکلی غیرطبیعی، برای مثال مایل، کج یا چرخیده، از لثه بیرون میزند.
- دندان عقل به دلیل کمبود فضا زیر خط لثه گیر میافتد.
- عفونت ناشی از گیر کردن ذرات غذا، پلاک و باکتری موسوم به پریکورونیت، رخ میدهد.
- نحوه روی هم آمدن دندانها تغییر میکند و هممحوری فکها به هم میخورد.
- چون دسترسی به دندان عقل درآمده دشوار است، بهداشت آن به خوبی رعایت نمیشود و دندان عقل خراب میشود.
( دکتر نیما ندافپور متخصص لثه و ایمپلنتولوژیست , جراحی دندان عقل در سعادت آباد و شهرک غرب )
عمق دندان عقل نهفته
عمق دندان عقل نهفته یا آسیای سوم نسبت به پلان اکلوزال عبارت است از:
کلاس A : در این حالت دندان در استخوان گیر نکرده است یا پلان اکلوزال دندان نهفته همسطح با دندان کناری است.
کلاس B : هر گاه بخشی از محل اتصال سمان ـ مینا CEJ پایینتر از سطح استخوان باشد.
کلاس C : هر گاه دندان کاملاً مدفون در استخوان باشد یا پلان اکلوزال دندان نهفته نسبت به خط گردنی دندان مجاور در راس باشد.
کلاس ۱ : نسبت به لبه جلویی شاخه ( راموس ) وضعیت پیشین داشته باشد.
کلاس ۲ : نصف تاج دندان با لبه جلویی راموس پوشیده شده باشد.
کلاس ۳ : تاج دندان کاملاً با لبه جلویی راموس پوشیده شده باشد.
جراحی با لیزر
با وجودی که ابزارهای برش همچون چاقوی جراحی و مته دندان پزشکی هنوز بطور گسترده برای دندان کشیدن استفاده می شوند، اما استفاده از لیزر دندان پزشکی و جراحی الکتریکی از روش های جدیدی است که امروزه در حال رواج هستند. در جراحی دندان عقل نهفته با لیزر از پرتوی نور پر انرژی برای بریدن استفاده می شود، در حالی که در جراحی الکتریکی از گرمای کنترل شده برای ایجاد برش استفاده می کند. مزیت جراحی دندان عقل نهفته با لیزر و جراحی الکتریکی به عنوان یک روش جدید جراحی کشیدن دندان در مقایسه با چاقوی جراحی سنتی و مته دندان پزشکی شامل دقت بیشتر، احتمال کمتر ایجاد آسیب به ساختارهای مجاور، جلوگیری از خون ریزی و ناراحتی زیاد، و دوره درمان سریع تر است.
بهبودی
زمان بهبودی کشیدن دندان عقل نهفته بین پنج تا هفت روز است و ناحیه لثه بین سه تا چهار هفته به طور کامل بهبود پیدا می کند. در صورتی که فک در طول مراحل کشیدن دندان آسیب ببنید، ریکاوری کامل تا شش ماه طول می کشد.
( دکتر نیما ندافپور متخصص لثه و ایمپلنتولوژیست , جراحی دندان عقل در سعادت آباد و شهرک غرب )
وقتی که عمل کشیدن دندان عقل را انجام دادید، اقدامات زیادی وجود دارد که برای تصمیم بهبودی مناسب می توانید انجام دهید:
در طول 24 ساعت اول پس از کشیدن دندان عقل، کمی خونریزی را باید انتظار داشته باشید. برای کنترل خونریزی، یک قطعه گاز تمیز مرطوب را می توانید روی ناحیه دندان کشیده شده قرار دهید. فشار شدید به مدت 45 دقیقه باعت توقف خونریزی می شود.
چای کیسه ای نیز جایگزین مناسبی برای گاز است و از خونریزی جلوگیری می کند و با داشتن اسید تانیک، به شکل گیری لخته خون کمک می گیرد. در صورتی که برای مدتی طولانی دچار خونریزی شدید هستید ، با جراح یا دندان پزشک خود تماس بگیرید.
عوارض احتمالی
در صورتی که دندان عقل نهفته باشد و باید از زیر سطح خط لثه بیرون کشیده شود، به بخیه نیاز است. در صورتی که بخیه ها جذب نشوند، باید پس از عمل شکافته شوند. جراح دهان برای مراجعه به مطب برای خارج کردن بخیه ها با شما صحبت می کند.
ورم صورت نیز پس از کشیدن دندان عقل قابل انتظار است. برای تسکین ورم، یخ را در یک تکه پارچه بپیچید و آن را روی ناحیه صورت که ورم کرده است قرار دهید. یخ باید برای 10 دقیقه استفاده شود و به مدت بیست دقیقه برداشته و سپس دوباره قرار داده شود. این چرخه در طول 24 ساعت اول پس از کشیدن دندان اغلب هر قدر که نیاز است باید تکرار شود.
برای دندان درد و ناراحتی ناشی از کشیدن دندان، پزشک داروهای مسکن مثل استامینوفن یا ایبوپروفن را تجویز می کند. همچنین قبل از انجام این جراحی داروی آنتی بیوتک به منظور از بین بردن هر گونه عفونت در بافت دور دندان های عقل توصیه می شود. پس از کشیدن دندان عقل، باید برای جلوگیری از هر گونه عفونت بیشتر و حفره خشک ، به مصرف این داروها ادامه دهید.
نکاتی که پس از جراحی باید رعایت کنید
بعد از جراحی در داخل دهان چه کشیدن معمولی یک دندان باشد و چه جراحی های وسیع اعم از جراحی لثه و ایمپلنت یک سری نکاتی را باید رعایت کرد آن را در زیر می آوریم:
دستورات کلی
1- تا یکی دو ساعت از خالی کردن آب دهان خودداری کنید و آب دهان خود را قورت دهید.
2- تا 24 ساعت از مایعات سرد به عنوان غذا استفاده کنید مثل شیر سرد، سوپ سرد، آبمیوه وبستنی و از خوردن غذاهای گرم و یا سفت خودداری کنید.
3- هنگام مصرف مایعات از نی استفاده نکنید واز قاشق و یا لیوان استفاده کنید.
4- از مصرف چای، سیگار و نوشابه های گازدار تا 24 ساعت خودداری کنید.
5- تا چند ساعت پس از جراحی ممکن است در آب دهان خود، خونابه یا رگه های قرمز رنگ مشاهده کنید که به هیچ وجه جای نگرانی نیست و خونریزی محسوب نمی شود.
6- از گذاشتن پنبه یا گاز در محل جراحی جدا خودداری کنید.
7- داروهای تجویز شده را سر ساعت مصرف نمایید.
8- دهان شویه: در صورتی که برای شما دهان شویه کلرهگزیدین تجویز شده طبق دستور زیر مورد استفاده قرار دهید
درب دهان شویه های کلرهگزیدین، مدرج هستند و شما باید به اندازه 15 سی سی از دهان شویه را داخل دهانه ظرف اندازه کنید و به مدت یک دقیقه در داخل دهان نگه دارید اگر در داخل دهان بچرخانید نتیجه بخش تر خواهد بود. سپس آن را بیرون بریزید و تا یک ساعت از مصرف هرگونه مواد غذایی و آب خودداری کنید.
قبل از استفاده از دهان شویه بهتر است دندان ها تمیز باشند ولی خمیر دندان اثر دهان شویه راکم می کند. پس بهتر است قبل از استفاده از دهان شویه از مسواک و نخ دندان بدون خمیردندان استفاده کنید. دهان شویه معمولاً روزی دو مرتبه تجویز میشود که بهترین زمان آن صبح ها بعد از صبحانه و تمیز کردن دندان طبق دستور فوق و شبها قبل از خواب می باشد.
ممکن است در اثر استفاده از دهان شویه رنگ دندان ها و یا زبان شما تیره شود ولی جای نگرانی نیست و این برگشت پذیر خواهد بود. اگر پس از استفاده از دهان شویه احساس ایجاد زخم یا سوزش شدید کردید اطلاع دهید. مدت استفاده از دهانشویه حداقل یک هفته خواهد بود و بسته به نوع جراحی ممکن تا هفته ها ادامه یابد.
9- بعد از گذشت 24 ساعت هر دو سه ساعت یک مرتبه با ”نرمال سالین” که از داروخانه تهیه می شود و یا محلول آب نمک رقیق، دهان خود را شستشو دهید. برای تهیه آب نمک رقیق یک قاشق چایخوری نمک را داخل یک لیوان آب جوشیده سرد شده حل کنید و آن را را دهان شوی کنید.
10- اگر پس از جراحی بخیه زده شده است، یک هفته تا 10 روز بعد برای برداشتن بخیه مراجعه کنید.
11- جراحی های انجام شده درد زیادی بعد از کار نخواهند داشت در صورتی که بعد از 24 ساعت درد زیادی احساس کردید، حتما تماس بگیرید
12- در صورت مشاهده خون ریزی تماس بگیرید خونریزی واقعی معمولاً به صورت لخته و شبیه جگر تازه می باشد.
13- برای جلوگیری از خونریزی به ترتیب زیر می توانید عمل کنید: یک عدد چای کیسه ای استفاده نشده را با آب سرد مرطوب کنید و در محل خونریزی قرار داده و با دست و یا دندان های مقابل به مدت 20 دقیقه در محل محکم فشار دهید. اگر خونریزی متوقف نشد تماس بگیرید.
14- در صورت تجویز کمپرس سرد به ترتیب زیر عمل کنید: بسته یخ ( که در مطب شما تحویل داده می شود ) را در محل جراحی تا زمانی که می توانید تحمل کنید ( حدود 5 تا 10 دقیقه ) نگاه داریدو بعد بردارید این کار را مدام تکرار کنید تا 24 ساعت اول بعد از جراحی و بعد از آن این کار را متوقف کنید. در صورتی که بسته یخ موجود نبود تعدادی تکه یخ را داخل پلاستیک فریزر بگذارید و از آن استفاده کنید.
15- در صورت تداوم تورم و کبودی بعد از دو روز می توانید از کمپرس گرم در روز سوم استفاده کنید بدین ترتیب که حوله و یا دستمال گرم را روی صورت خود ( سمت ناحیه جراحی ) بگذارید.برای این که پوستتان در اثر گرما آسیب نبیند می توانید آن را با وازلین چرب کنید. از کیسه آب گرم نیزمی توانید استفاده کنید و یا می توانید بسته یخی که به شما تحویل داده شده را در آب گرم قرار دهید و استفاده کنید
16- بعد از برخی از جراحی های وسیع به ویژه دندان های عقل نهفته ممکن است تا چند روزمشکل باز شدن فک داشته باشید که به این حالت اصطلاحا Trismus گفته می شود. این حالت به مروربرطرف خواهد شد ( البته دربرخی موارد تا یکی دو هفته ممکن است ادامه بیابد ) .
17- دقت کنید که ایجاد تورم و کبودی بعد از جراحی های وسیع طبیعی است در صورتی که بعد از جراحی تورمی نداشته اید و پس از سه روز تورم ایجاد شده است، حتما اطلاع دهید.
( دکتر نیما ندافپور متخصص لثه و ایمپلنتولوژیست , جراحی دندان عقل در سعادت آباد و شهرک غرب )
نکات مهم بعد از جراحی های ویژه
جراحی های سینوس :
علاوه بر نکات فوق الذکر، پس از جراحی سینوس نکات زیر را باید رعایت کرد:
1- تا 24 ساعت از خم کردن سر ( مثل زمان بستن بند کفش یا نماز خواندن ) خودداری کنید.
2- بروز خونریزی از بینی به مقدار کم طبیعی است ولی در صورت بروز خونریزی شدید اطلاع دهید.
3- ممکن است دانه های سفید رنگ از بینی خارج شود که جای نگرانی نیست.
4- سردرد و سرگیجه نیز ممکن است تا چند روز وجود داشته باشد.
5- از تخیله محتوای بینی خود و یا عطسه کردن و سرفه کردن جدا خودداری کنید. در صورت لزوم با دهان باز عطسه یا سرفه کنید تا به فضای داخل بینی فشار وارد نشود.
6- در صورت بروز تورم، درد، قرمزی و تب بعد از ده روز حتما اطلاع دهید.
جراحی های پیوند استخوان و لثه:
1- درد و تورم بعد از این نوع جراحی شایع است و جای نگرانی نیست.
2- از کنار زدن لب و گونه برای دیدن محل جراحی جدا خودداری کنید.
3- بخیه ها در این نوع جراحی معمولا دیرتر برداشته میشوند ( 14 تا 20 روز ) .
4- از فشار دادن زبان و یا انگشت روی ناحیه جراحی جدا خودداری کنید.
5- مصرف دقیق دهان شویه و بهداشت دهان از اهمیت بسزایی در این جراحی ها برخوردار هستند.
6- در صورت بروز درد و تورم بعد از دو سه روز اطلاع دهید.
( دکتر نیما ندافپور متخصص لثه و ایمپلنتولوژیست , جراحی دندان عقل در سعادت آباد و شهرک غرب )
جراحی های لثه و افزایش طول تاج :
1- بعد از این نوع جراحی ها معمولاً پانسمانی ویژه روی لثه ها و دندان ها قرار میگیرد که بهتر است یک هفته بماند. سعی کنید این پانسمان کنده نشود ولی در صورتی که این اتفاق افتاد جای نگرانی نیست.
2- بعد از یک هفته که بخیه و پانسمان برداشته می شود می بایست از مسواک بین دندانی مطابق شکل زیر استفاده کنید. بهتر است روزی چهار تا پنج مرتبه ( هر دو سه ساعت یک مرتبه ) ناحیه بین دندانی جراحی شده را با مسواک بین دندانی تمیز کنید و ماساژ بدهید.در اثر این عمل ( به ویژه در روزهای اول پس از برداشتن بخیه ) ممکن است کمی خونریزی مشاهده کنید که جای نگرانی نیست. استفاده از مسواک بین دندانی را تا حداقل دو سه هفته به ترتیب فوق ادامه دهید.