جراحی لثه چیست؟ و چگونه انجام میشود؟
در جراحی لثه یا پریودنتال بخش هایی از لثه که مشکل دار می باشند، حذف یا ترمیم می شوند و به این ترتیب امکان رشد مناسب سایر اجزای لثه فراهم می شود. به علاوه در بعضی مواقع نیاز به پیوند بافت جدید در محل آسیب دیده وجود دارد. اصولا در بسیاری از مواقع جراحی لثه بعد از بسیاری از ترمیم های کم تهاجمی و درمان های بدون جراحی بر روی لثه ها انجام می شود. از انجاییکه بسیاری از افراد در مراحل پیشرفته بیماری لثه به فکر درمان مشکل خود می افتند، به همین علت درمان جراحی لثه برای آن ها بسیار سریعتر تجویز می گردد.( دکتر نیما نداف پور متخصص جراحی لثه و ایمپلنتولوژیست )
در ابتدا علائم مربوط به مشکل لثه همچون التهاب لثه یا موارد پیشرفته تر بیماری لثه بررسی می شود و سپس برنامه درمانی مشخص می شود.به این ترتیب که ابتدا تمیز کردن عمیق دندان ها در محل ریشه ها شروع می گردد. افرادی که به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهانی و یا بالعکس وسواس زیاد لثه ی آن ها دچار اسیب شده است، همچنین در افراد سیگاری که تا 3 برابر افراد غیر سیگاری خطر ابتلا به بیماری لثه در آن ها بالاتر است. همچنین افرادی که به دلیل مشکلات مادر زادی بافت های لثه لاغر یا ضعیف دارند، به درمان لثه نیاز دارند.
علائم ابتلا به بیماری های لثه
از علائم ابتلا به بیماری‌های لثه میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- بوی بد دهان که از بین نمی رود (البته ممکن است علت بوی بد دهان کودکان و بزرگسالان مربوط به عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باشد)
- قرمز شدن، ورم یا سفید شدن لثه ها
- حساسیت یا خون ریزی لثه ها
- درد در هنگام جویدن غذا
- شل شدن دندان ها
- حساسیت دندان ها
- عقب رفتگی لثه ها یا بلندتر به نظر رسیدن آنها
جراح لثه چگونه طرح درمان را تعیین میکند ؟
هر یک از این علائمی که در بالا مطرح شد، می تواند نشانه ای از ابتلا به مشکلات جدی تر برای فرد باشد که می بایست توسط دندان پزشک بررسی شود. در جلسه ملاقات با دندان پزشک یا متخصص دهان فعالیت های زیر انجام می شود :
پرسش درباره سابقه بیماری به منظور تشخیص شرایط زیربنایی یا فاکتورهای ریسک (همچون سیگار کشیدن) احتمالی که می توانند با ابتلا به بیماری لثه ارتباط داشته باشند.
معاینه وضعیت لثه ها و توجه به علائم التهاب آنها
استفاده از یک خط کش ریز به نام «پروب» برای بررسی پاکت های لثه. در یک دهان سالم، عمق این پاکت ها معمولاً بین 1 تا 3 میلی متر است. معاینه عمیق پاکت معمولاً بدون درد است.
بررسی عکس رادیولوژی به منظور تشخیص مقدار استخوان از بین رفته
( دکتر نیما نداف پور متخصص جراحی لثه و ایمپلنتولوژیست )
هدف از عمل جراحی لثه چیست؟
همانطور که گفته شد عمل جراحی لثه برای درمان برخی بیماری های مرتبط با لثه انجام میشود. هدف از انجام جراحی لثه ، درمان بیماری های جدی مربوط به بافت لثه و رفع تمام خسارات و پیش آمدهاییست که در زیر به آن پرداخته ایم :
- ترمیم استخوان فک و بافت های آسیب دیده مرتبط با لثه
- جلوگیری از افتادن دندان
- کاهش شکاف لثه بین دندانها
- تغییر شکل استخوان فک برای کاهش خطر رشد باکتری ها در شکاف استخوان
- از بین بردن باکتری ها و عفونت
- درمان بیماریهایی مثل، گینوییت و پریودنتیت که نیازمند عمل جراحی لثه هستند.
گینوییت چیست ؟
گینوییت نوع خفیفی از بیماری لثه است که می تواند باعث قرمزی لثه، تورم و خونریزی آن شود. بیشتر اوقات، لثه به دلیل بهداشت ضعیف دهان و دندان، پلاک و تارتار دندان، دچار چنین بیمیاری میشود. درمان حرفه ای توسط دندانپزشکان و انجام جراحی لثه می‌تواند از بروز چنین بیماری پیشگیری کند یا حتی آن را درمان کند.
پریودنتیت چیست ؟
پریودنتیت نیز نوعی شدیدتر از بیماری لثه است که در آن وضعیت لثه بدتر شده و حتی بیماری پیشرفت میکند. در ادامه پیشرفت پریودنتیت، باف آن شروع به التهاب میکند و ممکن است به استخوان و بافت های اطراف لثه هم سرایت کند. در طی این فرایند التهابی، لثه ها از دندان جدا می شوند.
این وضعیت باعث می شود فضاهایی ایجاد شود که به نوبه خود باکتری را به دام می اندازند و منجر به شکل گیری عفونت می شوند. در نهایت دندان ممکن است لق شده و بی افتد و حتی استخوان به شدت آسیب ببیند.
( دکتر نیما نداف پور متخصص جراحی لثه و ایمپلنتولوژیست )
انواع جراحی لثه کدامند ؟
نوع روش جراحی که دندانپزشک جراح در نظر میگیرد مستقیما بستگی به نوع و شدت بیماری و سلامت عمومی بیمار دارد. قبل از هر نوع از روش های عمل جراحی لثه، جراح دندانپزشک، لثه ها و اطراف آن ها را با دقت و به صورت تخصصی تمیز میکند. او تمام پلاک ها، تارتار و باکتری های دندانی را از بین میبرد. زیرا اگر چنین کاری انجام ندهد قطعا حین عمل عفونت و التهاب بافت لثه، زیر تیغ جراحی بیشتر میشود.
از انواع جراحی لثه می توان به مواردی که در ادامه به صورت گامل توضیح داده شده است اشاره کرد :
جراحی فلاپ لثه
در صورتی که عمق پاکت های تشکیل شده بر روی خط لثه بیشتر از 5 میلی متر باشد، دندانپزشک از جراحی فلاپ لثه برای کاهش پاکت های پریودنتال استفاده می کند. معمولا برای اکثر بیماری های پیودنتیت متوسط تا شدید از این روش استفاده می کنند. در این جا دندانپزشک شکاف هایی در بافت لثه به منظور جدا کردن لثه از دندان ها ایجاد می کند و از طریق این شکاف‌ها ابزارهای تمیز کردن عمقی را به همراه ابزارهای جرم گیری مافوق صوت و نیز ابزارهای دستی به منظور پاک کردن جرم، پلاک و زیست لایه های تشکیل شده زیر پاکت ها به محل وارد می کند.
لثه برداری
به منظور برداشتن بافت لثه اضافی که ممکن است بر روی دندان ها رشد کرده باشد برای دسترسی بهتر برای تمیز کردن دندان ها، از لثه برداری بهره گرفته می شود. به این منظور، متخصص پریودنتیست در اینجا دندانپزشک بافت لثه بیماری را بی حس می کند و در آن برش های لازم را ایجاد می کند. بدین گونه بافت لثه اضافی تشکیل شده در دهان حذف می شود.
ترمیم پلاستیک لثه
در موارد عقب رفتگی لثه، از روش ترمیم پلاستیک لثه استفاده می شود. جهت تغییر شکل بافت سالم لثه اطراف دندان ها و ایجاد ظاهر بهتر از روش ترمیم پلاستیک لثه استفاده می شود. همچنین در موارد عقب رفتگی پیوند لثه با استفاده از بافت سقف دهان، سپس بخیه بافت به هر دو طرف دندان ها انجام می شود.
جراحی زیبایی لثه
لبخند لثه ای با عمل جراحی زیبایی به نام لیفت لثه درمان می شود. در اینجا درمان مشابه درمان بیماری لثه است و به این ترتیب وضعیت زیبایی لثه ها اصلاح شده و توازن لازم برای طرح لبخند بیمار ایجاد می شود. این روش بافت لثه اضافی حذف می شود و به این ترتیب ظاهر دندان ها بلند تر و زیباتر می شوند.
( دکتر نیما نداف پور متخصص جراحی لثه و ایمپلنتولوژیست )
عوارض جراحی لثه
حساسیت دندان ها به سرما و گرما از عوارض جراحی لثه است که پس از مدتي با رعايت بهداشت دهان و دندان از بين مي رود. استفاده از خميردندان هاي ضد حساسيت در صورت شدت حساسيت دندان از طرف جراح تجويز خواهد شد. از دیگر عوارض جراحی لثه میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
- فاصله گرفتن لثه از طوق دندان و خالی شدن لثه بین دندان ها
- به دلیل حساس شدن زیاد لثه ها و دندان ها پس از عمل جراحی ممکن است در خوردن و اشامیدن اختلال ایجاد شود.
- ممکن است خونریزی و ورم به مدت دو تا سه روز پس از عمل جراحی لثه ادامه داشته باشد.
- لق شدن مختصر دندانها (این امر بعد از سه هفته تا یک ماه به حالت طبیعی خود برمی گردد).
دلایل نیاز به جراحی لثه
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث میشود شما به جراحی لثه نیاز داشته باشید. این دلایل را در ادامه کامل برای شما شرح می‌دهیم.
سیگار کشیدن : سیگار کشیدن یکی از دلایلی است که ممکن است باعث شود فرد به جراحی لثه نیاز پیدا کند. اگر نیاز به یک دلیل دیگر برای ترک سیگار دارید، می بایست بدانید که سیگار کشیدن یکی از مهم ترین فاکتورهای ریسک تاثیرگذار بر ابتلا به بیماری های لثه است. علاوه بر این، سیگار کشیدن می تواند احتمال درمان موفقیت آمیز بیماری را از بین ببرد.
تغییرات هورمونی : گاهی تغییرات هورمونی باعث می شود فرد به جراحی لثه نیاز پیدا کند. تغییرات هورمونی باعث حساس تر شدن لثه ها و افزایش احتمال ابتلا به ژنژیویت می شوند.
دیابت : افراد مبتلا به دیابت در معرض ریسک بالاتر تشکیل عفونت ها هستند که این شرایط شامل ابتلا به بیماری لثه است و ممکن است برای درمان این بیماریها نیاز به جراحی لثه باشد.
بیماری‌های خاص : ابتلا به بیماری هایی مثل ایدز و درمان آنها می تواند تاثیر منفی بر سلامت لثه ها داشته باشد. این شرایط در موارد درمان بیماری سرطان نیز مشاهده می شود.
مصرف دارو : صدها قلم از داروهای تجویز شده توسط پزشکان و داروهایی که امکان تهیه آنها از داروخانه ها بدون نسخه پزشک وجود دارد، در عمل می توانند ترشح بزاق در دهان را کاهش دهند. بزاق نقش حفاظت از دهان را بر عهده دارد. بدون ترشح بزاق به مقدار کافی، دهان فرد مستعد ابتلا به عفونت هایی مثل بیماری لثه خواهد شد. علاوه بر این مصرف بعضی داروها می تواند باعث رشد غیر عادی بافت لثه شود و به این ترتیب تمیز کردن دندان ها و لثه ها دشوار می گردد.
استعداد ژنتیک : بعضی افراد به صورت ژنتیک مستعد ابتلا به بیماری های لثه هستند و بیشتر از سایرین به این بیماری ها مبتلا می شوند و نیاز به جراحلی لثه پیدا می کنند.
( دکتر نیما نداف پور متخصص جراحی لثه و ایمپلنتولوژیست )
مراقبت‌های بعد از جراحی لثه
بعد از عمل جراحی لثه رعایت نکات طلایی زیر میتوان در تسریع بهبودی شما کمک بسزایی داشته باشد :
- تف نکنید و در صورت نیاز، آرام آب دهان را بیرون بریزید.
- از دستکاری پانسمان با دست، زبان و یا از مکیدن آن خودداری کنید.
- اولین روز بعد از جراحی استراحت کنید.
- داروی های خود را طبق دستور مصرف کنید.
- از مسکن های تجویز شده جهت تسکین درد استفاده کنید.
- از خوردن و آشامیدن نوشیدنی و مواد غذایی ترش مزه پرهیز کنید.
- روز اول از غذاهای مایع و سرد استفاده کنید. از روز بعد، غذاهای نرم استفاده نموده و غذا را طرف دیگر که پانسمان ندارد بجوید.
- در روز اول از دهان شویه استفاده نکرده و مسواک نزنید.
- بعد از جراحی سیگار نکشید.
- به مدت چند روز، از انجام فعالیت های شدید بدنی و حمام گرم اجتناب کنید.
- ناحیه جراحی شده را از بیرون دهان، با استفاده از کیسه آب یخ، کمپرس سرد کنید. (10 دقیقه یکبار و به مدت چند دقیقه)
- از روز دوم به بعد، پس از هر غذا اول مسواک بزنید (بجز ناحیه جراحی شده) و سپس از دهان شویه (در صورت تجویز دندانپزشک) به ملایمت و بدون فشار استفاده کنید.
- جهت پیشگیری از ابتلای مجدد به بیماری لثه، رعایت بهداشت الزامی است.
- هر 6 ماه یکبار جهت معاینات دوره ای به دندانپزشک مراجعه کنید.
- پس از برداشته شدن پانسمان و کشیدن بخیه‌ها، در روزهای اول دندان های ناحیه عمل شده را به آرامی و با احتیاط مسواک کنید و دقت نمایید که ضربه و فشار به لثه وارد نشود.